طب فیزیکی و توانبخشی؛ درمانی برای همه

مراحل درمان بیماری ها می تواند از مصرف کردن چند داروی ساده تا انجام جراحی های پیچیده را شامل شود. اما گاهی برخی از درمان ها نه به دارو نیازمند هستند و نه احتیاجی به جراحی های کوچک و بزرگ دارند. برخی از مواقع نیز متخصصین راه های درمانی مختلف را به منظور درمان یک بیماری در کنار یکدیگر به کار می گیرند. یکی از این راه های درمانی طب فیزیکی و توانبخشی (Physical medicine and rehabilitation) است.

این روش هم می تواند در کنار راه های درمانی دیگر به کار گرفته شود، هم به صورت مستقل کارایی لازم برای درمان را دارد. در نهایت، تمام این روش های درمانی در کنار یکدیگر می توانند به عنوان مکملی برای هم عمل کنند. هدف اصلی همه این راه ها نیز این است که بیمار بتواند توانایی های پیشین خود را به دست بیاورد. اما برای شناخت بهتر این رشته از پزشکی خوب است دقیقاً بدانیم که طب فیزیکی و توانبخشی چیست؟

طب فیزیکی و توانبخشی چیست؟

طب فیزیکی و توانبخشی را با عنوان هایی نظیر پزشکی فیزیکی و توانبخشی و پزشکی فیزیوتراپی و توانبخشی نیز می شناسند. در واقع پزشک طب فیزیکی در یکی از تخصص های رشته پزشکی دانش و تجربه لازم برای درمان بیماری ها را کسب کرده است.

این حوزه از درمان برای بسیاری از بیماری ها کاربرد دارد. متخصصین فعال در طب فیزیکی قادر به درمان تعدادی از بیماری ها با به کار بردن ابزارها و روش هایی خاص هستند. پزشک طب فیزیکی با تخصص و تجربه ای که دارد می تواند از نوزادان تا افراد 90 ساله را درمان کند. در واقع روش های درمانی منحصر به فرد این حوزه از بهداشت و درمان برای همه افراد مؤثر خواهد بود.

هدف

بازیابی توانایی های فرد بیمار هدفی است که متخصصین در این رشته پزشکی دنبال می کنند. پزشک طب فیزیکی به عنوان یک متخصص فیزیاتریست (Physiatrist) کارهای خود را انجام می دهد. هدف تمام کارهای این پزشکان ارتقا دادن عملکرد بیمار و بهبود بخشیدن به کیفیت زندگی او خواهد بود. در واقع می توان گفت هدفی که متخصصین این رشته از پزشکی به دنبال آن هستند، فراتر از درمان است. سایر تخصص ها تمرکز خود را روی درمان بیماران قرار می دهند ولی در این رشته متخصصین روی بالا بردن استقلال بیماران متمرکز می شوند. هدف این است که استقلال بیماران در انجام همه فعالیت های روزمره پس از دوره درمانی افزایش پیدا کند. سؤالی که مطرح می شود این است که پزشک طب فیزیکی و توانبخشی چه بیماری هایی را درمان می‌کند؟

پزشک طب فیزیکی و توانبخشی چه بیماری هایی را درمان می‌کند؟

پزشک طب فیزیکی و توانبخشی در 2 بخش یا مرحله درمانی بستری و سرپایی وارد عمل می شود و خدمات مختلف را ارائه می دهد. توانبخشی بیماران گوناگون در این بخش ها توسط متخصصین طی یک دوره درمانی انجام خواهد شد.

بخش بستری

1- توانبخشی سیستم عصبی: بیماران دچار آسیب نخاعی، سکته مغزی، ضربه مغزی، ام اس، پارکینسون و فلج مغزی کودکان در این قسمت قرار دارند.

2- توانبخشی قلبی-ریوی: این قسمت شامل بیمارهایی می شود که دچار سکته قلبی، نارسایی قلبی، آسم و COPD و دیگر بیماری های ریوی هستند.

3- توانبخشی ارتوپدی: این دوره درمانی برای زمان قبل و بعد از جراحی های ارتوپدی، شکستگی ها و بیماری هایی از این قبیل انجام می شود.

4- توانبخشی اطفال: کودکانی شامل این دوره درمانی می شوند که به فلج مغزی، بیماری های عضلانی کودکان مثل میوپاتی ها و دیستروفی های ارثی مبتلا هستند.

5- توانبخشی افرادی که دچار نقص عضو، سوختگی، سرطان، پیوند و بیماری هایی که عملکرد شخصی و اجتماعی آن ها را با اختلال مواجه کرده است.

بخش سرپایی

برخی از فعالیت هایی که در حوزه کاری طب فیزیکی و توانبخشی در قسمت سرپایی قرار می گیرند شامل موارد زیر می شوند:

1- تشخیص و درمان بیرون زدگی انواع دیسک گردن و کمر (سیاتیکا)، آسیب های تاندونی، انواع اختلالات شانه، گیر افتادگی های عصب در نقاط مختلف بدن

2- پیشگیری، تشخیص، درمان و توانبخشی بیماری هایی مثل پوکی استخوان و سایر بیماری هایی که به استخوان، عصب و عضله ارتباط دارند

3- درمان بیماری های اسکلتی، عضلانی، آرتروز مفاصل

چه زمانی باید به پزشک طب فیزیکی و توانبخشی مراجعه کنیم؟

این که چه زمانی باید به پزشک طب فیزیکی و توانبخشی مراجعه کنیم موضوع بسیار مهمی است. اگر فردی علائمی خاص در خود مشاهده کند یا دارای شرایطی مشخص باشد، باید از طب فیزیکی و توانبخشی برای درمان خود کمک بگیرد.

علائم یا مشکلات

1- احساس درد یا سندرم های دردناک

2- اختلال های ذهنی نظیر گیج شدن، اشکال در تمرکز و از دست دادن حافظه

3- اشکالات حرکتی مثل احساس خشک بودن عضلات و اسپاسم عضلانی

4- ضعف عضلات بدن

شرایط

1- فعال نبودن و راحت حرکت نکردن به دلیل چاقی یا بالا بودن سن

2- درد مزمن یا اختلال در عملکرد حرکتی بدن به علت آسیب دیدن و یا تصادفی در گذشته

3- گذراندن دوره ریکاوری سخت به دلیل داشتن عمل جراحی در گذشته

4- وجود آسیب دیدگی عصبی به واسطه سکته مغزی، دیابت یا مبتلا شدن به بیماری های سیستم عصبی

5- ابتلا به بیماری های اثرگذار بر توانایی حرکتی یا ایجاد کننده درد مزمن

6- درگیری کودکان با مشکلات ناتوان کننده مثل اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات، فلج مغزی یا نقص های مادرزادی

اهمیت سوزن یکبار مصرف EMG در طب فیزیکی

در طب فیزیکی و توانبخشی به همان اندازه که دانش، تخصص و تجربه پزشک طب فیزیکی اهمیت دارد، ابزار کار پزشکان نیز مهم است. سوزن یکبار مصرف EMG یکی از وسایل پزشکی مهم برای انجام معاینات در این رشته از پزشکی است. کیفیت سوزن EMG نقش مهمی در میزان کیفیت فرایند معاینات ایفا می کند. علاوه بر این، سلامت این تجهیزات تضمین کننده سلامت بیماران حین انجام معاینات نیز خواهد بود.

کلام آخر درباره طب فیزیکی و توانبخشی

کلام آخر این که آراتس به عنوان تولید کننده سوزن‌ EMG توانسته است این تجهیزات پزشکی را در اختیار متخصصین طب فیزیکی قرار دهد. این سوزن ها با ظرافت تمام از بهترین مواد و با بهترین کیفیت و استانداردهای لازم ساخته شده اند. به این ترتیب پزشکان طب فیزیکی و توانبخشی می توانند نوار عضله را با اطمینان از کیفیت این سوزن های یک بار مصرف انجام دهند. این سوزن های تولیدی بسیار نازک هستند و با تجربه و تخصص پزشکان، کم ترین درد و ناراحتی را برای بیمار ایجاد می کنند. در واقع تبحر پزشکان و سطح بالای کیفیت این سوزن ها می تواند درد و ناراحتی بیماران را درمان کند.